Czy yerba mate jest zdrowa?

Czy słyszałeś już coś na temat przeciwnowotworowego działania mate? Ostatnio spotkałem się z informacją, że mate wspomaga zdrowie kości i chroni przed nowotworem jelit. Yerba mate, nazywana także jako mate, to herbata z suszonych liści rośliny Ilex paraguariensis, wiecznie zielonego drzewa, rosnącego w centralnej i południowej Ameryce.

Mate najobficiej występuje w Paragwaju, gdzie pije się od wielu lat. Pierwszymi wielbicielami mate byli Indianie Gaurani, którzy traktowali ją jako tradycyjny lek na wszystkie dolegliwości, od zmęczenia do zmniejszenia apetytu i problemów z układem odpornościowym. Tradycyjnie pije się ja z tykwy, za pomocą rurki z metalu. Różne odmiany yerby będą różniły się smakami.

Skład yerba mate

Mate zawiera ksantyny, do których należy między innymi kofeina, teofilina i teobromina, występujące też w herbacie i czekoladzie. Niektórzy naukowcy twierdzą, że najważniejsza substancją w mate jest „mateina”, która ma taki sam skład chemiczny, jak kofeina, ale daje zupełnie inne efekty. Często pojawia się opinia, że mateina, w przeciwieństwie do kofeiny, wspomaga sen i jest stymulantem, a także nie powoduje roztrzęsienia, związanego z piciem kawy. Niektórzy ludzie się nie zgadzają się z takim podejściem, bo na własnej skórze odczuwają silne działanie yerba mate. Moim zdaniem, wszystko zależy od tego, jak długo pijemy yerba mate.

Badania na temat tej rośliny

Yerba mate jest często badana przez naukowców. Ostatnio pojawiły się doniesienia o tym, że mate chroni kości u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, zmniejszając ryzyko złamań. W badania przeprowadzone w Argentynie w 2012 roku i przedstawione w Magazynie Bone, zaangażowano 146 kobiet w wieku postmenopauzalnym. Niektóre z nich piły ponad litr yerba mate dziennie od ponad 5 lat, natomiast pozostałe, nie piły mate. Badacze nie prowadzili eksperymentu na osobach, u których stwierdzono wysokie ryzyko osteoporozy. Wyniki badań pokazały, że kobiety pijące mate mają o 9,7 procenta wyższą gęstość kości w kręgosłupie lędźwiowym i o 6,2 procenta większą gęstość kości w kości udowej, od kobiet, które nie piją mate. W kolejnych badaniach odkryto, że kobiety pijące chińską herbatę, mają wyższą gęstość kości w tych dwóch okolicach od tych, które jej nie piją. Poprawa była jednak mniejsza niż u osób, które piją yerba mate i wynosiła około 4,5%.

Nie ma też jednoznacznych informacji na temat działania mate na nowotwór jelita grubego. Na Uniwersytecie w Illinois odkryto, że związki bioaktywne występujące w mate, mogą pomóc w pozbyciu się komórek nowotworowych. Badacze wystawili tkankę nowotworową na działanie kofeiny, pochodzącej z yerba mate.

Odkryli, że komórki nowotworowe pod wpływem tej substancji ulegają zniszczeniu. Jednocześnie dochodzi do zmniejszenia ilości ważnych markerów stanu zapalnego. Testy są dopiero we wczesnej fazie, ale badacze sugerują, że wyniki są na tyle dobre, by móc stosować yerba mate w celu zapobiegania chorobom, szczególnie u osób, które są narażone na powstanie raka jelita grubego. Kolejne wyniki badań, przeprowadzone na szczurach, czekają na publikację

Istnieją także badania przeprowadzone na grupie 1000 dorosłych osób z Urugwaju, które opublikowano w Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention w 1996 roku, które wskazują na to, że yerba mate może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworu płuc. Inne badania, opublikowane w tym samym czasopiśmie w 2003 roku, pokazują, że u osób pijących mate wrasta ryzyko powstania nowotworu przełyku.

Spotkałem się ze stwierdzeniem, ze osoby pijące mate regularnie są narażone o 60% bardziej na ryzyko powstania nowotworów układu oddechowego i pokarmowego.

Lekarze ostrzegają jednak, przed traktowaniem takich badań, jako ostrzeżenia przed piciem yerba mate. Doktor De Mejia, zajmująca się yerba mate, podaje w wątpliwość sposób, w jaki wykonano badania. Według niej, wpływ na rozwój nowotworu może mieć wiele innych czynników, związanych z życiem w Ameryce Południowej.

Bardzo ważna jest także ilość spożywanej yerba mate. W Południowej Ameryce ludzie piją jej znacznie więcej, niż w innych krajach. Może to zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwór, natomiast osoby pijące mate rzadko (czyli wszyscy Europejczycy), nie są na to narażeni.

Jeśli pijesz yerba mate, na pewno nie musisz podejmować drastycznych kroków, takich, jak jej zupełne odstawienie. Ryzyko jest wielokrotnie mniejsze niż podczas palenia papierosów, a naukowcy podsuwają mnóstwo dowodów, które zaprzeczają, że mate wywołuje nowotwory.