Luteina i zeoksantyna - zbawienny duet dla Twoich oczu

Prawidłowa ilość składników odżywczych jest niezbędna, dla prawidłowego funkcjonowania oczu i zachowania dobrego widzenia do końca życia. Wiem to po sobie, ponieważ mam bardzo dużą wadę wzroku. Dwa najważniejsze składniki odpowiedzialne za zdrowie oczu, które redukują ryzyko powstania chorób plamki żółtej i zaćmy, są Ci na pewno znane. To luteina i zeoksantyna.

Luteina i zeoksantyna to dwa karotenoidy, które są odpowiedzialne za czerwony kolor wielu warzyw i owoców. Luteina w dużym stężeniu ma kolor pomarańczowo-czerwony, natomiast w niskich stężeniach jest żółta.

Jak działają te substancje?

Bardzo ciekawa jest rola luteiny i zeoksantyny w świecie roślinnym. Zapobiegają one zniszczeniu fragmentów roślin przez słońce, a w szczególności, przez pewne pasma promieniowania.

Dodatkowo, można ją znaleźć nie tylko w wielu roślinach liściastych i w ich kolorowych częściach - duże stężenie tych dwóch składników znajduje się w plamce żółtej i nadaje jej charakterystyczny kolor. Po łacinie plamka żółta to "macula lutea", co wskazuje na bardzo bliskie połączenie tego elementu oka z luteiną.

Ostatnie badania wskazują na to, że w plamce żółtej znajduje się jeszcze jeden karotenoid. Nazywa się mezo-zeoksantyna i nie można go znaleźć w w żadnym pokarmie. Prawdopodobnie powstaje w siatkówce wskutek rozpadu luteiny, którą przyjęliśmy z pożywienia.

Działanie antyoksydacyjne

Luteina i zeoksantyna są także bardzo skutecznymi antyoksydantami. Mają one podobne działanie na wolne rodniki, jak witamina C, beta-karoten i witamina E, ale wielu naukowców jest zdania, że są jeszcze silniejsze.

Luteina wspiera nie tylko widzenie - zmniejszają odkładanie się płytki miażdżycowej w naczyniach. To jeden z głównych powodów zawału serca i wylewu.

Jak luteina i zeoksantyna działają na oczy.

Naukowcy są zdania, że luteina, zeoksantyna i mezo-zeoksantyna blokują światło, które wpada do oka przez siatkówkę. Dzięki temu zmniejszają ryzyko zniszczenia plamki żółtej spowodowanego przez promieniowanie.

Badania opublikowane w czasopiśmie Nutrition & Metabolizm pokazują, że suplementy diety zawierające te trzy składniki, mają bardzo korzystny wpływ na plamkę żółtą.

Gdzie znajdziemy luteinę i zeoksantynę?

Najlepszym źródłem tych składników są zielone liście warzyw i warzywa o zielonym lub żółtym kolorze. Bogatym źródłem jest na przykład gotowany jarmuż i szpinak. Przyznam szczerze, że znacznie bardziej lubię ten drugi.

Źródłem luteiny pochodzenia zwierzęcego, są na przykład żółtka jajek. Zawierają dużo cholesterolu, ale jak już wspominałem w jednym z postów, nie powinno to stanowić dużego problemu. Jeśli dbasz o jego poziom i lekarz powiedział Ci, że wolno jeść 1 jajko w tygodniu, uzupełniaj luteinę dzięki warzywom.

Rośliny zawierające luteinę i zeoksantynę

Pokarm	Dawka	mg
Kapusta (gotowana)	1 filiżanka	23,7
Szpinak (gotowany)	1 filiżanka	20,4
Jarmuż (gotowany0	1 filiżanka	14,6
Rzepa	1 filiżanka	12.2
Szpinak (surowy)	1 filiżanka	3,7
Zielony grosze (z puszki)	1 filiżanka	2.2
Kukurydza (z puszki)	1 filiżanka	2.2
Brokuł (gotowany)	1 filiżanka	1.7
Sałata rzymska (surowa)	1 filiżanka	1.3
Marchewka (gotowana)	1 filiżanka	1.1
Zielona fasola (gotowana)	1 filiżanka	0,8
Jajka	2 (duże)	0,3

Suplementy diety z zeoksantyną i luteiną.

Luteina i zeoksantyna są dostępne także w formie kapsułek i tabletek. Możesz je kupić także w formie preparatów multiwitaminowych, a w większej ilości w preparatach typowo na poprawę wzroku. Co ciekawe, wiele z tych preparatów ma identyczny skład i różnią się tylko opakowaniem.

W tej chwili nie określa się rekomendowanej, dziennej dawki luteiny i zeoksantyny, jednak tradycyjnie mówi się, że trzeba przyjmować dziennie 6 mg luteiny dziennie.

Badania na ten temat cały czas trwają, być może za kilka lat te substancję będą określane jako witaminy i ustali się, jak dużo ich trzeba przyjmować. Nie ma jeszcze badań, które wskazywałyby na to, że suplementy diety mają takie same właściwości, jak jedzenie warzyw i owoców.

Zażółcenie skóry pod wpływem luteiny

Nigdy nie wykazano, że mają one działanie toksyczne. W niektórych przypadkach, osoby jedzące bardzo dużo marchewki, pomarańczy i innych cytrusów, miały problem z nieszkodliwym zażółceniem skóry. Wygląd skóry w takim stanie może być dość niepokojący i kilka osób pomyliła go z żółtaczką, jednak gdy dana osoba przestała jeść dużo warzyw bogatych w karotenoidy, dolegliwości przeszły. W Polsce powszechne są problemy z zażółceniem skóry, które powstają, gdy pijemy dużo napojów typu "Bobofrut" lub "Kubuś". Karotenemia może być powiązana także z przyjmowaniem zbyt dużej ilości żywności bogatej w karotenoidy.

Jak pozyskuje się luteinę?

Źródłem luteiny w wielu suplementach diety, jest nagietek, natomiast zeoksantynę pozyskuje się z czerwonego pieprzu. Jeśli chcesz uzupełnić dietę w luteinę i zeoksantynę, zwracaj uwagę na to, czy kupujesz suplementy wysokiej jakości, zdobrej firmy.

Pamiętaj też o tym, że suplementy diety nigdy nie zastąpią zdrowej diety. Dobrze zbilansowana dieta, która zawiera dużą ilość warzyw i owoców, to najlepszy sposób, by uzupełnić substancje potrzebne dla twoich oczu.

Nie wolno zapominać także o tym, że każdy organizm reaguje na suplementy diety w inny sposób. Jeśli masz problemy z plamką żółtą, zapytaj lekarza ogólnego lub okulisty o to, czy możesz przyjmować te preparaty.