Olejek oregano - nie taki cudowny?

Im mniej dowodów jest na działanie jakiegoś preparatu, tym paradoksalnie, uważany jest za lepszy.

Jednym z najbardziej popularnych preparatów jest olejek oregano, o którym pisałem kilka razy w umiarkowanym tonie. Olejek oregano jest podobno tak skuteczny, że producenci antybiotyków chcą, by zniknął on z półek sklepowych (opinia wielu pacjentów, wyczytana w reklamach).

Możesz go kupić w formie kapsułek, ale najpopularniejsze są krople. Cena za butelkę 100 ml to około 98 zł. To duży wydatek, jak za preparat, który nie ma udowodnionego działania. Olejek oregano jest suplementem diety, a przypisywanie mu działań leczniczych, jest błędem.

Popyt i podaż

Co ciekawe, ludzie używają go na mnóstwo dolegliwości:

• infekcje skórne
• grzybicę stóp
• wszawicę
• „pasożyty”
• bóle gardła
• drożdżycę
• cukrzycę
• alergie

Warto przyjrzeć się bliżej temu produktowi

Przed tym, gdy zrozumiano, na czym polega zakażenie, rany polewano różnymi substancjami o silnym zapachu, by usunąć ich smród i je wyleczyć. Olejek oregano nadawał się doskonale do tego celu, bo dobrze maskował zapach gnijącej rany. Oregano (Origanum vulgare), zawiera przede wszystkim kwas fenolowy, karwakrol, tymol i inne substancje lotne, dla których przyjmuje się ten preparat.

W reklamach pojawiają się takie stwierdzenia, jak:

„Oregano P78 to potężny środek bakteriobójczy. Udowodniono jego działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe i antygrzybicze, a także przeciwpasożytnicze. Preparat ma szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego i jest bezpieczny przy długotrwałym używaniu.”

Co ciekawe, nawet przeczytawszy taki opis ludzie wierzą w to, że olejek zabija jedynie „złe” bakterie, a dobre omija.

Teraz chciałbym przedstawić odpowiedzi na temat tylko jednej rzeczy – efektywności działania olejku oregano. Ten czynnik jest zupełnie pomijany przez sprzedawców, pacjentów i producenta.

Zanim okrzykniemy go kolejnym lekiem na wszystko (lub olejem z węża), zadajmy sobie kilka pytań:

1. Czy olejek oregano się wchłania?
2. Czy jego stężenie w ciele jest wystarczająco duże, by działał?
3. Czy wpływa on na wyzdrowienie?
4. Czy nie ma on działań niepożądanych?
5. Czy jest następnie eliminowany z organizmu?

Na wszystkie te pytania można odpowiedzieć dlatego, że na temat olejku oregano prowadzono badania.

1. Czy olejek oregano się wchłania?
   Pewna część olejku oregano wchłania się do tkanek, jednak nie wiadomo, czy substancje chemiczne mogą w nim działać – trwają badania nad biodostępnością tej substancji. Oczywiście, producenci i pacjenci (rym niezamierzony) wiedzą to bez badań.
2. Czy jego stężenie w ciele jest wystarczająco duże, by działał?
   Naukowcy jeszcze nie wiedzą, gdzie dostaje się olejek oregano po jego spożyciu i czy osiąga odpowiednie stężenie w tkankach. Są doniesienia o tym, że u myszy może spowodować on poronienie, co wskazuje na to, że olejek się wchłania, ale nie tam, gdzie trzeba. W przypadku stosowania na skórę, działanie zostało potwierdzone – olejek może działać przeciwgrzybiczo.
3. Czy wpływa on na wyzdrowienie?
   Nie ma żadnych badań na temat tego, czy olejek z oregano jest pomocny w leczeniu chorób. Jeśli ktoś mówi Ci, że olejek oregano jest pomocny w przypadku jakiejś dolegliwości, jego opinia nie jest oparta na rzetelnych argumentach. Jest nieco dowodów na temat tego, że olejek może być pomocny w przypadku leczenia chorób pasożytniczych, ale badania prowadzono na bardzo małej grupie pacjentów i bez porównania z placebo. Wiele mówi się o tym, że olejek oregano ma działanie przeciwbakteryjne, ale zapominamy o tym, że bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty by zginąć, muszą otrzymać odpowiednią dawkę środka. Pytanie jest takie – czy ta dawka nie będzie szkodliwa dla pacjenta?
   Badania in vitro wykazały, że olejek oregano zabija bakterie na szalce Petriego. Podobnie jest z wódką, ale nią nikt nie próbuje leczyć zapalenia płuc. Zabicie bakterii poza organizmem jest bardzo proste – wystarczy zastosować odpowiednio wysoką dawkę jakiejś substancji.
4. Czy olejek oregano nie ma działań niepożądanych?
   To, że lek jest naturalny, nie oznacza automatycznie, że jest bezpieczny. Odnotowano wiele przypadków reakcji alergicznych i problemów żołądkowych po spożyciu tej substancji. Olejek oregano w „leczniczym” stężeniu może być szkodliwy dla kobiet w ciąży i matek karmiących. Oregano w formie przyprawy nie ma takiego działania. Karwakrol nie należy do najbezpieczniejszych substancji – ma działanie podrażniające, a odpowiednia dawka zabija.
5. Czy olejek oregano jest skutecznie eliminowany z organizmu?
   Spożywanie oregano jako przyprawy jest bezpieczne, natomiast bardzo zagęszczony olejek już taki nie jest. Jest mało informacji na temat metabolizmu jego składników, a jego przyjmowanie w dużych dawkach może spowodować różne dolegliwości.

Wniosek

Olejek oregano jest znakomitym przykładem na to, jak odkrycie w laboratorium prowadzi do wyciągania pieniędzy z naszych kieszeni. To, że zabija on baterie w warunkach in vitro nie oznacza, że jest lekiem na wszystko. Na jego temat jest bardzo mało badań, większość informacji o olejku z oregano to anegdoty marketingowców.

Poza tym medialnym szumem, nie ma dowodów, które wskazują na pozytywne działanie olejku z oregano na nasz organizm. Stał się popularny mimo tego, że nic nie dowodzi za jego skutecznością. Jeśli jesteś chory, radzę Ci przejść się do lekarza, albo spróbować ziół o udowodnionej skuteczności. Oregano lepiej sprawdzi się w kuchni. (1)⁠

Jeśli masz odmienne zdanie na ten temat i posiadasz dowody, które pokazują, że olejek oregano działa, przedstaw je w komentarzu.

1. Oil of Oregano « Science-Based Medicine [online]. [udostępniono 31.1.2015]. Pobrano: http://www.sciencebasedmedicine.org/oil-of-oregano/.